آيا افسردگي بعد از زايمان فقط در کمين مادران است؟
آيا افسردگي بعد از زايمان فقط در کمين مادران است؟ 
هرجا صحبت از بارداري، زايمان و مسائل بعد از تولد مي شود، صحبت از مادر است و هميشه توصيه مي شود که مادران بايد مورد حمايت و مراقبت قرار گيرند تا دچار افسردگي بعد از زايمان نشوند. البته اين امر بسيار مهم است، زيرا در صورت بروز اين عارضه نه تنها جسم و روان مادر آسيب مي بيند بلکه غريزه عاطفي بين مادر و کودک نيز خدشه دار مي شود. فراموش نکنيم که همه ي روانشناسان کودک بر اين نظريه واقفند که در ماه هاي اول بعد از تولد، ارتباط عاطفي ميان مادر و کودک در شکل گيري رشد متعادل کودک، نقش بسزايي دارد.
لازم به ذکر است که 80درصد خانم ها بعد از زايمان اندوه خفيفي را تجربه مي کنندکه به آن "اندوه بعد از زايمان" يا "غم مادر شدن" گفته مي شود.
هرجا صحبت از بارداري، زايمان و مسائل بعد از تولد مي شود، صحبت از مادر است و هميشه توصيه مي شود که مادران بايد مورد حمايت و مراقبت قرار گيرند تا دچار افسردگي بعد از زايمان نشوند. البته اين امر بسيار مهم است، زيرا در صورت بروز اين عارضه نه تنها جسم و روان مادر آسيب مي بيند بلکه غريزه عاطفي بين مادر و کودک نيز خدشه دار مي شود. فراموش نکنيم که همه ي روانشناسان کودک بر اين نظريه واقفند که در ماه هاي اول بعد از تولد، ارتباط عاطفي ميان مادر و کودک در شکل گيري رشد متعادل کودک، نقش بسزايي دارد.
لازم به ذکر است که 80درصد خانم ها بعد از زايمان اندوه خفيفي را تجربه مي کنندکه به آن "اندوه بعد از زايمان" يا "غم مادر شدن" گفته مي شود. اگر مادر در اين دوران مورد حمايت، بخصوص حمايت همسرش قرار گيرد، بعد از گذشت يک الي دو هفته پس از زايمان به شرايط متعادل عاطفي و رواني باز مي گردد. هنگامي که مادر تحت تاثير فرآيند بارداري، تغييرات هورموني ، عدم تطبيق بعد رواني و جسمي و زايمان ظاهر مي شود. مطالعات نشان مي دهد که 10در صد از زنان پس از زايمان به افسردگي هاي جدي دچار مي شوند، اين امر مي تواند اختلالات شديد ارتباطي ميان مادر و کودک، حتي زوجين را ايجاد کند.
آنچه مشخص است پدران نيز با شروع فرآيند بارداري همسرانشان دچار تنش و نگراني مي شوند. پدران آينده نگران همسر و فرزندان خود هستند.
البته نکته مهم اين است که پدر شدن نيز مانند مادر شدن، بيولوژي خاص خودش را دارد که روي مغز تاثير گذار است. درتحقيقات ثابت شده است که در پدرهاي آينده، گيرنده هاي هورمون "وازوپرسين"(vasopressin) که در جلوي مغز قرار دارد به شدت افزايش پيدا مي کند، اين هورمون مربوط به رفتار والدين است. شواهد ديگري نيز وجود دارد که نشان مي دهد ميزان توستوسترونبا فرايند بارداري در مردان کاهش پيدا مي کنند، ولي کاهش اين هورمون در بروز افسردگي در مردان نيز نقش دارد.
از جمله تغييرات دوران بارداري در مردان سندرم کواد (couvade) است، يعني پدر آينده نيز به بعضي بوها حساس مي شود و علائم ويار در وي نيز بروز مي کند. يعني پدران در اين دوران هماهنگ با همسرشان اضافه وزن پيدا مي کنند، بعضي از مردها دچار دردهاي کمر و... مي شوند.
مردان نيز بعد از زايمان به همان دلايلي که در مورد خانم ها ذکر شد ، دچار افسردگي بعد از زايمان مي شوند، اين مسئله بر روي سلامت عاطفي مادر و فرزند نيزتاثير گذار است. دقيقا مشخص نيست که شيوع اين عارضه در مردان چگونه است، ولي در تحقيقاتي که در سال 2005 در دانشگاه آکسفورد انگليس انجام گرفته است به اين نتيجه رسيده ان که حدود 4درصد پدران در 2هفته بعد از تولد فرزندشان علائم مشخص افسردگي را از خود نشان مي دهند. در مورد پدراني که همسرانشان دچار افسردگي شده اند، اين يافته به 2/5 برابر رسيده است.
در اين ميان کودک مسئله مهمي است. تحقيقات نشان مي دهد که افسردگي مادر اثر مخربي در رشد عاطفي- شناختي کودک دارد، پدر مي تواند جلوي اين اثرات مخرب را بگيرد، به شرطي که خود دچار افسردگي نباشد!
رشد نوزاد از شکل گيري نطفه تا پس از تولد، بستگي به مهارت هاي ارتباطي، تلاش و خلاقيت پدر و مادر دارد، البته بشرط اينکه هر دو از بعد رواني و فيزيکي سالم باشند. به ياد داشته باشيم که رابطه بين پدر و کودک به اندازه مادر و کودک در شکل گيري شخصيت متعادل کودک نقش دارد.
پدراني که از سلامت فيزيکي و رواني برخوردارند به کودکانشان اين امکان را مي دهند تا روحيه اي شاداب و سالم داشته باشند.
تعامل پدر و مادر نه تنها محور اصلي نگرش فرزند در مورد توانايي هايش نسبت به تنظيم احساسات و عواطف است، بلکه ظرفيت کودک در تحمل سختي ها و قدرت ارتباط اجتماعي را نيز افزايش مي دهد.
بنابراين به يکايک پدرها توصيه مي شود؛ ابتدا براي تولد کودک خود از طريق شرکت در جلسات آموزشي آماده شوند، سپس در صورت بروز علايمي که با حمايت خود و خانواده کنترل نمي شود به يک مشاور مراجعه کنند.
مطالبی دیگر از این نی نی وبلاگی
